Kriter Siyaset Toplum ve Ekonomi Dergisi
Kriter Siyaset Toplum ve Ekonomi Dergisi

Yunanistan’ın, Mısır ile anlaşma imzalamak uğruna adalarına kısmı deniz yetki alanı tanıyarak bir sınırlandırma anlaşması imzalaması durumunda ise Türkiye’nin adaların ana karalar gibi deniz yetki alanı olamayacağı tezini kabul edilmiş olur ki, bu da Yunan politikalarının çöküşü anlamına gelecektir.

Selma Yel
Selma Yel

Lozan Anlaşması sonrasında takip edilen akılcı politikalar sayesinde, Montreux ile Boğazlardaki Türkiye hâkimiyeti yeniden tesis edilebilmiştir.

Selma Yel
Selma Yel

Türkiye için Sevr ne manaya geliyorsa, Almanya için de Wersailles Anlaşması aynı hükümdedir.

Hans Baur
Hans Baur

"Hitler utanç veren Versay hakaretini iade ederek, tamamen silmek istiyordu. Bunun için de orijinal bir planı vardı. Fransızlar, 1918'de Almanya'nın tesliminin imzalandığı vagonu Compiegne'ye yerleştirmişlerdi. Fransızlara ateşkes şartlarının işte bu vagonda bildirilmesi ve kabul ettirilmesini istedi. Bu maksatla Compiegne hava alanına indik. Burada bizim tahrip ettiğimiz

uçakların enkazı hala kaldırılmamıştı. Ateşkes anlaşması imzalandıktan sonra dönerken, Hitler;
-Bu tarihi olayla Almanya'nın şerefi kurtarılmıştır, dedi."

Jörg Klinger
Jörg Klinger

Bu, sürekli iddia edildiği gibi, insanlık tarihinin ilk devlet anlaşması değildi ama son derece önemli bir tarihi belgedir ve bir kopyası bugün New York’taki Birleşmiş Milletler binasında bulunmaktadır.

Nurdan Aslan
Nurdan Aslan

Para Piyasası Araçları

Yukarıda da belirtildiği gibi para piyasası kısa vadeli fon arz ve talebini içerdiğinden finansal araçlar en çok bir yıl vadeli olmaktadır. Bu araçların fiyat dalgalanmaları fazla olmadığından riskleri de düşüktür. Önemli para piyasası araçları şunlardır:

Hazine Bonosu

Hazine bonosu genellikle 3, 6, 9 ay vadeli

olarak ihraç edilen kısa vadeli bir borçlanma aracıdır. Üzerinde faiz kuponu yoktur. Başlangıçta iskontolu olarak satıldığından fiilen bir faiz kazancı söz konusudur. Hazine bonoları ülkemizde devlet iç borçlanma senetleri içinde yer almaktadır. Devlet iç borçlanma senetleri hamiline düzenlenmekte ve ihale yolu ile satılmaktadır. Hazine bonoları devletin borcu

sayıldığından ödenmeme riski yoktur. Bu nedenle hazine bonoları repo işlemlerinde kullanıldığı gibi banka ve kamu kuruluşlarında da bir güvence olarak tutulmaktadır.

Bu araç ayrıca vergi muafiyeti açısından da yatırımcının ilgisini çekmektedir, Diğer finansal araçların vergi oranı arttıkça hazine bonolarının çekiciliği artmaktadır Ayrıca bankaların

hazine bonosu tutmaları ile kredi arzı arasında da ters orantı bulunmaktadır. Kredi talebinin zayıf olduğu dönemlerde bankaların ellerinde tuttukları hazine bonosu miktarı artmaktadır.

Mevduat Sertifikası (Türkiye'de yok)

Mevduat sertifikası, vadeli olarak bankaya yatırılan mevduatlar karşılığında mevduat sahiplerine verilen hamiline yazılı bir

belgedir. Bu belgenin en önemli özelliği devredilebilir olmasıdır. Gerektiğinde tasarruf sahibi, vade sonunu beklemeden bu belgeyi bankaya devredip mevduatını geri alabilmektedir. Böylece hem vadeli mevduatın sağladığı faiz getirisinden, hem de vadesiz mevduatın sağladığı fonların kolayca aktarılması imkânından yararlanabilmekte, üstelik bu işlemleri gizli hesap şeklinde

yerine getirebilmektedir.

Mevduat sertifikaları; ciro edilebilenler ve ciro edilemeyenler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Finansman Bonosu

Finansman bonoları, ihraççıların borçlu sıfatıyla düzenleyip sattıkları emre ya da hamiline yazılı bir kıymetli evraktır. Anonim ortaklıkları, özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi

teşebbüsleri ve mahalli idareler tarafından ihraç edilebilmektedir. Finansman bonolarının vadesi 30 günden az ve 360 günden çok olmamak üzere 30 gün ve katları şeklinde belirlenmektedir. Bonolar, vadenin dörtte birini geçmeyecek satış süresi içinde her gün belli bir değer üzerinden satılmaktadır. Çıkarılan finansman bonoları tamamen satılmadıkça ya da satılanlar

iptal edilmedikçe yeniden finansman bonosu ihraç edilemez.

Halka açık anonim ortaklıkların ihraç edebilecekleri azami finansman bonosu tutarı, onaylanmış son yıllık bilançoda görülen ödenmiş sermaye ve yedek akçeler ile yeniden değerleme değer artış fonunun toplamından toplam zararların düşülmesinden sonra kalan miktarı geçemez. Halka açık olmayan anonim

ortaklıkların ihraç edebilecekleri azami finansman bonosu tutarı hesaplanırken yedek akçeler dikkate alınmamaktadır.

Ayrıca finansman bonolarının halka arzının aracı kuruluşlar vasıtasıyla yapılması da zorunludur. Finansman bonolarının ikincil piyasada alım satımı serbesttir. Emre yazılı finansman bonolarının tedavülü için senedin arka yüzüne ciro

yapılması ve teslimi yeterli bulunmaktadır.

Geri Satın Alım Anlaşması (REPO)

Repo, menkul kıymetlerin belirli bir vade sonunda belirli bir fiyattan geri satın alınması koşuluyla yapılan bir anlaşmadır. Bir fon sahibi, bir aracı kuruluş ile repo sözleşmesi yaptığında satın aldığı menkul kıymetleri belirli bir fiyattan ve belirli bir vade sonunda

geri satmayı taahhüt etmektedir. Geri satın alım güvencesiyle menkul kıymet satarak fon temin eden (banka) açısından işlem repo niteliğinde olurken karşı taraf (fon sahibi) açısından ise ters repo olmaktadır. Merkez bankası da para politikası aracı olarak repo yapabilmektedir. Merkez bankası açısından tanım ise “geri satım vaadiyle alım” şeklindedir. Diğer bir

deyişle merkez bankası geri satın alım taahhüdü ile fon toplayabilmektedir.

Repoda vade tarafların isteğine göre belirlenmektedir. Ülkemizde repoda vade 1 gün ile 91 gün arasındadır. Reponun ekonomiye etkileri;

— Yüksek faizle kısa süreli fon temin edilmesi,
— İkincil piyasa işlemlerinin genişlemesi,
— Kısa vadeli atıl fonların para

piyasasına aktarılması,
— Faizlere esneklik kazandırılması olarak özetlenebilir.

Repo ve ters repo işlemlerinde hazine bonoları, banka bonoları ve banka garantili bonolar, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Toplu Konut İdaresi tarafından çıkarılan borçlanma senetleri, mahalli idareler ve bunlarla ilgili idare, işletme ve kuruluşların çıkardıkları borçlanma

senetleri kullanılmaktadır.

Mobo Gao
Mobo Gao

Hong Kong'un yönetimi, Birinci Afyon Savaşı sonunda Qing Hanedanı ve Birleşik Krallık arasında imzalanan 1842 Nanjing Anlaşması ile birlikte İngilizlere geçti. 1 Temmuz 1997'de Çin Halk Cumhuriyeti'ne iade edilene dek Hong Kong'a, Birleşik Krallık tarafından sömürge valileri aranıyordu.

Aptülahat Akşin
Aptülahat Akşin

Lozan Anlaşması Osmanlı İmparatorluğunun başlıca varisi olan Türkiye ile Batı devletleri arasında yüzyıllardan beri süren açık veya kapalı bir husumet devresi hesaplarının kesin olarak kapatılması ve Türkiye'nin medeni milletler arasında genel devletler hukukuna uygun olarak yerini alması bakımından özel bir anlam ve önem taşımaktadır.

Rıza Altun
Rıza Altun

İcatlarının patentini asla alamayan Santos-Dumont, Fransız hükümetiyle bir centilmenlik anlaşması yapıyor ve diyor ki: “Buluşlarım iyi amaçlarla kullanılsın.” Ancak uçaklarla hem kendi memleketinde hem de başka ülkelerde sivillerin bombalanmasından bunalıma giren Santos-Dumont, 23 Temmuz 1932 günü Brezilya’daki bir otel odasında kendini asıyor.

Barış Oktay
Barış Oktay

İhvan-ı Müslimin ve Filistin Cihadı...
İhvan-ı Müslimin teşkilatı ümmetin kanayan her yarasına dokunmak için kuruldu. Bu sebepten dolayı her türlü İslami çalışmayı yapmaya çalışıyorlardı. Bunun içerisinde tabi ki Filistin konusuyla ilgilenmekte vardı. Üstad Benna, Şeyh İzzeddin el-Kassam ile daha önce Kahire'de tanışmıştı. Filistin cihadına en büyük

desteği veren teşkilat İhvan Müslimin oldu. Silahlı kuvvetler bile gönderdiler. Bu kuvvetlere "Nizam'ul Hass" ismi verildi. 1947 yılında BM Filistin'in bölünmesiyle ilgili kararı alınca İhvan da Filistin'de chat için harekete geçti. 14 Mayıs 1948'de İsrail resmen kuruldu. (kabul edenlere göre) İsrail'i tanıyan ilk ülke Amerika oldu. Daha sonra Arap ülkelerine ateşkes

anlaşması kabu ettirildi. Fakat ihvan-ı Müslimin bu karara uymayacağını açıkladı ve cihada devam etti.