azad ile ilgili sözler

Aşk'tan hüküm giymiş mahkûmuz kendi hücremizde.
Düşüncelerinden beslenen kemirgeni azad et,
Karınca besliyorum ben.
Usanmadan harflerimi taşıyorlar kovuğuna, Biriktir ve tümce yap.
Mihnetine sığınma gecenin,
Hükümler tükenir,
Yeter ki üfle külünü közün.
Köz ki ; ayışığı doğurur yüzüne göğünün, Gökyüzü senindir,

açabilirsen pencereni.

Unutma! Ömrümün törpüsü,
Zaman sonbahara gebe ve çiçekler baharda açarlar.

”Ax li min ! Hezar car korayî! Heyf ku çi heyf! Ew qas xwîna me rijiya. Xwîna me bû rêç û rê çû. Lê çi feyde em di vê rê de nemeşiyan û negigiştin menzîlê. Xwîna me herikî çû xwe gihande serê gerdûnê, lê bes hewariya me negihîşte tu derê. Dijberî ew qas xwîn em bi yek gav ber bi azadiyê ve neçûn. Mirov dikarîbû bi ew qas xwîn ve ne yek welat û gel, deh

welat rizgar bikirana û deh gel azad bikirana. Êy yêzdanê gewre ma qey xwîna me ew qas erzan e...! Ma ne tu dibêjî ez afrandêr û xwediyê hemû heyî û erd û asîman im. Eger ev gotinên te rast bin, tu çima ji bo me tenê yek carê nakilimî û yek gotinê nabêjî, malik xirab. Ma qey em neyarê te ne, an tu neyarê me yî...?"

“...Yên ku dîroka xwe baş dernexin zanebûnê, ronî nekin; dûhatiya wan dê tim di taritiyê de bimîne. Ji bo wê dîroka jînê bizanibin.Dîroka jînê dîroka bindestiyê ye. Heta ku hûn dîroka xwe nizanibin hûn ê nikaribin xwe ji qeyd û bendên pergala zilamê desthilatdar jî rizgar bikin. Heta ku hûn xwe ji hemû qirêj û gemarên wê pergalê safî nekin hûn dê nikaribin

pêşengtiya civakê jî bikin. Lê heta ku jin azad nebe civak jî azad nabe. Heta ku jin kole bin civak jî dê hêsîrên qeyd û bendên koletiyê bin. Ji bo wê divê jin berî her tiştî xwe azad bikin. Ji ber ku azadiya zilaman û azadiya tevahiya civakê jî encax bi destê jinê pêk were... Ji bo wê lazim e hûn xwe her roj ji nû ve ava bikin, xurt bikin. Li hember hemû

destdirêjiyên ku li ser jinan têne kirin lazim e jin ewlekariya xwe jî pêş bixe, parastina xwe ya rewa xurt bike...'

M.Ə.Rəsulzadə öz xatirələrində qeyd edir: "İ.V.Stalin Bakıda inqilabi hərəkət zamanı neftçi işçilərə rəhbərlik edir. Neft sahibklarıarının göstərişi ilə onu diri-diri neft dəryaçasına atmağa hazırlaşırdılar. Mənim sayəmdə bu baş vermir. Sonra isə Bayıl zindanından qaçdıqda ona "Hümmət" təşkilatından yardım edirlər."
1920-ci ilin aprel

ayının 28-dən Azərbaycan Demokratik Respublikasının süqutundan sonra M.Ə.Rəsulzadə Lahıc dağlarında gizlənirdi. Bir müddət sonra onu bolşeviklər yaxalayır. Bu vaxt Stalin öz zirehli qatarında Bakıya gəlir, bunu öyrənir və tələb edir ki, onu azad etsinlər. O, Rəsulzadəni əziz qonaq kimi qarşılayır və Moskvada məsuliyyətli bir posta dəvət edir. Sonra

Rəsulzadə Fin körfəzindən Finlandiyaya keçir və gizli surətdə Polşaya qaçır. O qeyd edir ki: "Stalin məni xilas etməklə kişi kimi mənə, o vaxt onu xilas etməyimin əvəzitək təşəkkür edirdi. Lakin mən əminəm ki, əgər orada qalsaydım, o məni də yox edərdi."