...Hiçbirisinin aklının ucundan bile geçmemesine şaşardı, kendi aklından geçenlerin, aklını geçip de kalbine düşenlerin.
Öğretici gerçekten akıllıysa, sizleri kendi aklının evine sokmaya değil, fakat kendi aklınızın eşiğine doğru yürütmeye çalışır.
“...Xanî, Kürt siyasi aklının matriksini sunan ilk düşünür olma özelliğine sahiptir.”
Kişi aklının seviyesi, onu nereye götürdüğüyle ölçülür.
Sömürgeci zihniyet baştan itibaren insan aklının yönlendirilmesinde ve benliğinin şekillenmesinde dilin önemli bir rol oynadığının farkına varmıştır. Bu nedenle Cezayir'i işgal etmeye giden orduya komutanı şunları söylemiştir: Dilimizi öğretiniz ve yayınız ki Cezayir'i egemenliğimiz altına alalım.Dilimiz oraya hakim olduğu zaman biz de oranın gerçek hakimi oluruz.
Sevim Bike Koşağı seviyordu. Tıpkı genç mirzayı sevdiği gibi, gizli bir aşk ile seviyordu. Fakat sevilip sevilmediğini hiç düşünmüyor, evlenmeyi aklının ucundan bile geçirmiyordu.
-Sevdiğinden sevgi beklemek fazla hodkamlık, evlenmek istemek ise budalalık, sevgi günahtan menfaatten uzak kaldıkça mukaddestir. Yeter ki gözlerden dudaklara inmesin, alçalmasın, diyordu.
Toplumsal ve bireysel hak ve özgürlüklerden daha da önemlisi, insan aklının özgürleşmesidir; aksi takdirde, diğerleri taşınması zor bir yük halini alır.
Boş inanç, insan aklının talihsizliğidir!
