Cebimde tek bir kuruşum, tek bir dostum olmadığına göre kaderimin açlıktan ölmekten başka bir şey olacağını umamazdım. Henüz kaderin önüne geçilemeyeceği düşüncesinde avuntu bulacak kadar iyi bir Müslüman olamamıştım. Onun için kendi sersemliğime, şu sefil halime kendimin sebep oluşuma hıçkıra hıçkıra ağlıyordum.
Yahya bin Muaz kuddise sirruh'a sordular:
-kulun işi ne zaman güzel olur?
Şöyle cevap verdiler:
-Allah'ın, bütün hüküm, kaza ve tedbirleri önünde razı olduğunu ispat ettiğin zaman.
Bu hale erebilmek için kulun şöyle demesi gerektiğini anlattı.
- Ya Rabbi! Bana verirsen şükrederim, vermezsen râzı olurum, çağırırsan gelirim.
Beni halime bırakırsan, kulluk etmeğe devam ederim.
"Katar katar olmuş gelen turnalar
Şu halime şu günüme bak benim.
Şahin pençe vurdu tüyüm ağırttı
Kanadıma bir ok vurdu berk benim.
Gökyüzünde turnam bölük bölük
Ayrılık elinden ciğerim delik
Önü muhabbet de sonu ayrılık
Depreştirmen eski yaram çok benim."
Hikaye: Hâtem (Hâtim) Asam (r.a.), "Dört ilmi seçince bütünü ile âlemden kurtuldum". demiş, "bunlar nedir", sorusuna da şu cevabı vermiştir:
"Birincisi: Bildim ki, Allah Taâlâ'nın üzerimde hakkı vardır. Benden başka hiçbir kimse bu hakkı eda etme gücüne sahip değildir. Derhal bu hakkı ödemek için çalışmaya koyuldum.
İkincisi: Kısmetime bir rızkın
düştüğünü; hırsla çalışsam bile artmayacağını anladım ve rızkı artırma kaygısından kurtularak rahatladım.
Üçüncüsü: Kaçmakla kurtulamayacağım bir şeyin ölümün beni takip etmekte olduğunu anlayınca, derhal ona karşı hazırlık yapmaya başladım.
Dördüncüsü: Ululuğu ulu olan bir ilahım var. O, benim her halime vakıftır, anlayışına ulaşınca
ondan utandım. Yapılması uygun olmayan davranışları terk ettim. Kul Mevlâ-yı Müteâl'in kendisine nazar etmekte olduğunu bilirse, kıyamet günü efendisinden utanacağı bir işi yapmaz".
Düşüncelerimizin veya öngörülerimizin ne anlamı var ki? Kaderinde ne varsa katlanmak zorunda. Bende zamanında hayaller kuruyordum. Şimdi halime bak.
"Kimsenin bana normal davranmasını istemedim. Ben sadece kendi halime bırakılmak istiyorum."