Ayşe Nükhet Adıyeke sözleri

‘Girit’ adının geçmişi:

“İlk çağlarda ‘Minos’ uygarlığının beşiği olması nedeniyle bu isimle anılan ada, sonraları Batı dillerinde ‘Krete’, ‘Creta’, ‘Crète’ olarak adlandırılmış ve bu isim Arapçaya da ‘İkritiyye’, ‘Akritiş’, ‘İkridiş’, ‘İkritiş’ şeklinde geçmiştir.
Adanın Yunanca adı ‘Kritis’tir, Türkler

de ‘Girit’ demişlerdir...”

Adada birlikte yaşam tecrübesi ve dile etkileri:

“Girit halkının konuştuğu ortak dil Yunancanın ‘Dor’ lehçesi idi. Adada Osmanlı yönetiminin kurulması da bu dil üstünlüğünü engellemedi. Adanın fatihlerinin Rum kadınlarla evlenerek onların ve onlardan doğan çocukların Rumca konuşmalarına izin vermeleri, Türkçenin kısa bir süre sonra tamamen

unutulmasına yol açtı. Halkın büyük çoğunluğu tamamen Rumca konuşur oldu. Ancak devletin tüm resmî kayıtları Osmanlı alfabesiyle Türkçedir. Bu resmî kayıtlarda görülen önemli verilerden biri de, yer adlarının Osmanlı egemenliği sırasında değiştirilmediği, olduğu gibi korunduğudur...”.

Giritliler & Osmanlı’ya geçiş:

“Mübadele öncesinde 19. yüzyılın sonundan itibaren adadan ülkemize kaçarak gelenler ‘eski Giritli’; mübadele hükümleri uyarınca gelenler ise
‘yeni Giritlilerdir”...
-
“2019 Yılın Eylül ayı, Girit’in Osmanlı egemenliği altına alınışının 350. yıldönümü idi.
Hanya’nın alınış tarihi olan

1645 yılından itibaren oluşturulan Osmanlı yönetimi, Girit adasındaki geleneksel hayat yok edilmeden kadim hayatın üzerine tesis edildi...”.