zamanının ile ilgili sözler

Bu önlemlerin asıl sorumluluğu İttihad fırkası üyelerinindir. ittihad anti-Ermeni önlemleri Türk hükümeti üzerindeki boğucu hâkimi­yetine dayanarak aldırabilmişti. Gerçekten de, savaş zamanının ola­ğanüstü koşullarında Osmaniı hükümetinin de facto iktidar yapısını tam kavrayabilmek, ancak yürütme gücünün eylemlerinin çoktan yetkisiz bırakılmış olan

yasamanın sınırlamalardan büyük ölçüde kurtulmuş olduğunu kavramakla mümkün. [1]

...Bütün bu kısıtlayıcı, denetleyici eğilimlerin anlamı nedir? Herhalde devlet her şeyin ve herkesin üstünde olmak istemektedir. Ve işte burada da Batı'daki gelişmelerden farklı bir durumla karşılaşıyoruz. Feodalite bıraktığı kaçaklar, sızıntılarla, birikimlerle kapitalizme gebe kalırken Osmanlı devleti değişmez bir düzen (nizam-ı kadim) kurmak iddiasıyla sistemin

her yanını sıkı sıkıya tıkayarak değişen dünya içinde değişmeyen bir dünya olmaya çalışmıştır.

Kuşkusuz henüz değişmemiş bir dünya ortamında böylesine istikrara yönelik bir devlet düzeni hem insan hem toprak üzerinde çağdaşlarından daha etkin olacaktı. Nitekim zamanının en geniş siyasal sınırlarına egemen olabilmek ve yine en kozmopolit bir

nüfuzu altı yüzyıl boyunca yönetebilmek ister istemez kişilerin aleyhine ve devletin lehine bir otorite düzeniyle olabilmiştir. Böylece merkezde güçlü ve istikrarlı, çevresinde ise saldırgan ve yayügan bir dünya devleti ortaya çıkmıştır.

İşte bu otoriter/totaliter devlet yapısı yeryüzünün büyük dönüşümlerinden uzak kaldığından "Büyük Türk"

durağan bir dünyanın özenilen bir oyuncusu iken değişen dünyanın şaşkın ve uyumsuz bir seyircisi oluverecektir.

Metodolojik plan düzeyinde Marcel Mauss'un sağladıkları çok önemliydi. Yüksek Öğrenim Pratik Okulu'ndaki dersleri, başka araştırmacıların yetişmesine ve geleceğin sömürge yöneticileriyle geleceğin sömürge yargıçlarının aydınlatılmasında katkıda bulundu ve düzenli izleyicilerinin sayılarının az olmasından da yararlanarak, zamanının büyük bölümünü onlara

ayırdı.