Tom Standage
Tom Standage

Öyle ki, turuncu havuçlar bile insan ürünüdür. İlk başlarda havuçlar beyaz ve mor renkliydi. Havucun tatlı ve turuncu renkli olan çeşidi on altıncı yüzyılda William Oranj’a hediye etmek amacıyla Hollandalı bahçe uzmanları tarafından üretilmişti.

Tom Standage
Tom Standage

Bugün dünya nüfusunun yaklaşık %90’ı, kökleri iki tarımsal bölgeye dayanan yedi dil ailesinden birine bağlı bir dili konuşmaktadır. Bu tarımsal bölgelerden biri Mezopotamya ve Doğu Akdeniz’i kapsayan coğrafi bölge yani Bereketli Hilal, diğeri de Çin’in belli başlı bölgeleridir. Bugün konuştuğumuz diller, aynı yediğimiz besinler gibi, ilk çiftçilerce konuşulan

dillerden bizlere miras kalmıştır.

Tom Standage
Tom Standage

... patates, hem hakkında fazla bir şey bilinmeyen hem de Avrupalılara yabancı bir besin maddesiydi. Dahası İncil’de de patateslerden pek bahsedilmiyordu. Bu durum bazı din adamlarınca, tanrının insanlara bu besinden yememelerini söylediği şeklinde yorumlanmıştır. Patateslerin göz estetiğini bozan biçimsiz görünümleri de insanların bu bitkiden uzak durmasına neden

olmuştur. ...patates, cüzzamlı bir insanın eğri büğrü ellerine benzetilmiştir. 17. yy.ın başlarında patatesin hayvanlar için uygun bir yem olduğu görüşü hakimdi.
... 18. yy.da baş gösteren bir dizi kıtlık, patatese yüksek makamlarda birkaç dost kazandırmaya yaradı. ...Zaman zaman patates, zor kullanarak da teşvik edilmiştir. ...Yedi Yıl Savaşları boyunca

patatesin sağladığı avantajlardan biri, bu bitkinin güvenli bir şekilde toprağın altında kalabilmesi, lezzetli ve besleyici oluşu sonucu patates tarımının başlatılması için adımlar atılmaya başlandı.
...kıtlık, savaş ve devletlerin yaptığı desteklemelerin hepsi birden patatesin, 1800 yılı itibariyle kendisini yeni ve önemli bir besin maddesi olarak kabul

ettirmiş olduğu anlamına gelmektedir.

Tom Standage
Tom Standage

‘’Saf ve çok güçlü şarap ile üç parça tuzun karışımı, alışılmış kapta damıtılınca, ateşe atıldığında alev alan bir sıvı üretir.’’ diye yazar Salernus.

Tom Standage
Tom Standage

Yunanistan ve Türkiye’deki iskelet kalıntıları, yaklaşık 14.000 yıl önce son buzul çağının bitiminde, avcı-toplayıcıların ortalama uzunluklarının erkeklerde 175 santim, kadınlarda ise 165 santim olduğunu ortaya koymaktadır. M.Ö. 3000 itibariyle, yani tarıma geçtikten sonraki bir zamanda, bu ortalamalar erkeklerde 160 santime, kadınlarda ise 152 santime kadar

düşmüştür. Yunanlar ve Türkler, Taş Devri atalarına göre bugün hala kısa boyludur.

Tom Standage
Tom Standage

Yüzyıllar boyunca besin maddelerini muhafaza etmek için tuzlama, kurutma ve tütsüleme gibi yöntemler kullanılmıştı. Gıdayı muhafaza etmede çok daha etkili yöntemlerin bulunmasına yönelik yapılan çalışmalar 17. yy.a kadar geri gider.
Nicolae Appert isimli aşçı, 1781 yılında Paris’te kendisine bir şekerci dükkanı açtı. Besinlerin saklanması konusuna ilgisinin

artmasıyla birlikte kapalı şampanya şişeleri içinde gıdanın saklanması üzerine deneyler yapmaya girişti.
Daha sonraları Appert, metodunu şu şekilde tarif edecekti: ‘ilk önce saklamak istediğiniz yiyeceği şişeye ya da kavanoza koyarsınız. İkinci adımda, şişe ya da kavanozun ağzını azami dikkat göstererek kapatırsınız; burada işin püf noktası sızıntıyı

önleyen araçta gizlidir. Üçüncü adımda, sıkıca hapsettiğiniz yiyeceğinizi ‘benmari usulü’ ile pişirmeye başlarsınız. Dördüncü adımda ise zamanı geldiğinde fazla geciktirmeden cam şişenizi pişirdiğiniz yerden çekip alırsınız.’ Appert kendisinden önce Boyle, Papin ve diğer bilim insanlarının çalışmalarından habersizdi. Bu nedenle metodunun niçin işe

yaradığına dair net bir açıklaması yoktu. Bu durum, Fransız kimyager Louis Pasteur’ün 1860’larda bozulmaya yol açan etkenin mikroplar olduğunu açıklamasına kadar cevapsız kalacaktı.

Tom Standage
Tom Standage

‘Kahve, alkol içen birinin kendisini daha uyanık hissetmesini sağlar, fakat aslında alkolün kandan atılma hızını düşürür.’

Tom Standage
Tom Standage

1998’de Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Hintli İktisatçı Amartya SEN, 1999’da şöyle yazıyordu: ‘’Dünyada yaşanan korkunç kıtlıkların tarihine baktığımızda, görece özgür bir basına sahip, bağımsız ve demokratik ülkelerde asla gerçek bir kıtlığın yaşanmadığı görülür. ‘’

Tom Standage
Tom Standage

Adalıların (Barbados) gözde içkisi ya da ‘baş sersemletici’si ‘’Rumbillion’’ pardon ‘’Köpek Öldüren’’dir ve şeker kamışından yapılır, cehennem ateşi gibidir, korkunç bir likördür. İçkiye neden ‘rom’ adı verildiği belli değil; fakat Güney İngiltere’de ağız dalaşı ya da kavgalı patırtı anlamına gelen argo bir sözcük olan

‘’Rumbillion’’ içkinin lakabı olarak tercih edilmiş olabilir; zira insanlar çok içince, sonuç genellikle öyle oluyordu.
...
Rom, birinci küreselleşme döneminin zaferinin ve baskıcılığının sıvı cisimleşmesiydi.

Tom Standage
Tom Standage

Çok gümüşü olan mutlu olabilir, çok arpası olan da mutlu olabilir; fakat hiçbir şeyi olmayan da rahat uyuyabilir.