reform ile ilgili sözler

Over the years, the Democrats and the political movements and regimes that followed them were so strict in defending private initiative that they resisted even the most elementary laws and regulations concerning minimum wage, child labor, workers’ safety and right to strike, let alone the consideration of larger issues such as land reform and directive economic planning. By being unequivocal in

this respect, the Democrats managed to attract the support of not only large landlords but also medium peasants, merchants, and manufacturers in towns and cities.

In his inaugural speech to the Council of State in 1868, Abdul Aziz, the successor of Sultan Mecid who had enacted the two Reform edicts cited above, vowed to protect and defend the members of all nationalities as "children of the same fatherland." Yet, in spite of all these professions and asssurances, intermittently reasserted up to the 1876 Constitution and beyond, "No genuine equality was ever

attained." [10] The reason was evident. The reforms were a repudiation of fundamental socio-religous traditions deeply enmeshed in the Turkish psyche, and institutionalized throughout the Empire. When the 1856 edict was proclaimed:

" Many Moslems began to grumble: 'Today we lost our sacred national rights which our ancestors gained with their blood. While the Islamic nation used

to be the ruling nation, it is now bereft of his sacred right. This is a day of tears and mourning for the Moslem brethren.' [11] "

Within few years (1859), these reations culminated in what is known as the Kuleli revolt in the capital. Army officers joined hands with Muslim clergymen and teachers in an attempt to overthrow the regime in protest against what they considered to be

sumbisliveness to foreign powers, and the illegimitimacy of the act of granting equal rights to the Christians.

---

10. Roderic H. Davison, "Turkish Attitudes Concerning Christian-Muslim Equality in the Nineteenth Century," American Historical Review 59 (July 1954), p. 848
11. Şerif Mardin, The Genensis of Young Ottoman Thought (Princeton, NJ: Princeton University

Press, 1962), p. 18

Konunun tarihi arka planında aslında Osmanlı Devleti ile Çar­lık Rusya'sının 20. yüzyılın başmda yaşadıklan devrim ve savaş sü­reçleri vardır. Fakat bu kitapta, Osmanlı Devletinde 20. yüzyıl ba­şında vuku bulan siyasi gelişmeler ve bizzat Enver Paşa'nın Os­manlı Devletindeki yeri ve önemi inceleme konusu yapılmamakta­dır. Kitapta esas itiban ile Türkistan'da

ayaklanma ve devrim süre­ci ve Enver Paşa'nın Türkiye'den aynidıktan sonra, Doğu Buha­ra' da, önderliğini üsttenerek giriştiği silahlı mücadele konusunda­ki bilgi ve görüşler incelenmiştir. Enver Paşa'nın Buhara'ya gelme­den önceki hayah ile ilgili aynnhlara girilmemiştir. Bununla bera­ber İkinci bölümde Enver Paşa'nın kişiliğine ve Osmanlı Devletinin 20. yüzyıl

başında yaşadığı değişim ve reform sürecindeki rolüne de kısaca değinilmektedir. Üçüncü bölümde ise Enver Paşa'nın dü­şünce ve davranışı incelenmekte ve bu çerçevede Cemal Paşa ile görüş farkına da değinilmektedir. Kitabın birinci bölümünde, Tür­kistan'daki ortamın belirlenmesi bakımından 1917 yılının yaratmış olduğu devrim sürecinin bölgedeki

etkileri ve bunlann sonuçlanna ilişkin bilgiler değerlendirilmektedir. Bu bilgiler ışığında siyasi ik­tidar mücadelesinin gelişimi incelenmektedir. Hokand'da ilan edi­len Özerk Hükümetin Taşkent Sovyet Yönetimi tarafından nasıl or­tadan kaldırılmış olduğu da bu çerçevede ele alınmaktadır. Bu kap­samda Fergana Bölgesinde Basmacılık hareketinin gelişimi, Bolşe­vik

yönetimin bölgedeki faaliyeti ve bölgedeki komünist örgütlen­me üzerinde de durulmaktadır.

Memleketimizde türeyen reformcular, dinde reform istiyorlar. Bunların çoğu bu istediklerinde samimi olmadıkları gibi, dinin reforma ihtiyacının olup olmadığını da içlerinde pek azı bilecek durumdadır. Çünkü, kendilerinin din bilimi ile ilgileri yoktur. Bu reformcular iki kısım olabilir. Bir kısmı inançları ayrı olanlarla, başka inançta ve dinde olanlara hizmet etmek

maksadını güdenler düşünülebilir. Diğer kısım ise bu gibi maksatlı hareket edenlere iyi niyetle, samimiyetle katılanlardır.Bu ikinciler, işin içyüzünü bilmeyenlerdir. Bunlar, ilkokuldan itibaren tarih ve edebiyat kitaplarında (Batıda uyanış devri) diye bir bölümle karşılaşmışlardır. Orada, Batı'nın Ortaçağ zihniyeti açıklanmiş, Hiristiyan Ortaçağın bir

karanlik çağ olduğu, dinin bilim ve medeniyete elverişli olmadığı, din adamlarının dar görüşlü, müsamahasız, tutucu, yobaz oldukları, yeniliklere karşı koydukları, dinin ilerlemeye engel olduğu bol bol anlatılmış, zihinler bu bilgilerle doldurulmuştur. Bu tesirler altında kalan insanlar artık bir daha bu konuda düşünmeyi lüzumsuz sayarak doğrudan doğruya, din demek

ilim ve medeniyete düşman bir müessese demek olduğunda karar kılmışlardır.

Orta Çağ Avrupa'sında ekonomi ve güç, kilise ile soyluların egemenliğinde iken yavaş yavaş buna karşı ihtiyaç dışında imalat yapan, kâr amaçlı üretim ile ticaret yoluyla sermaye biriktiren ve artık değer üreten bir sınıf ortaya çıkmıştır. Bu zenginleşme ve birikim, o sınıfa tedricen bir özgürlük ve itibar kazandırmıştır. Müteakiben merkantilizmden

kapitalizme, fabrikasyon üretime geçiş sürecine bu kâr payı giderek yükselmiştir. Temelde Rönesans ve Reform hareketini finanse eden, Avrupa'yı bugünkü durumuna getiren hareketlerin arkasında millî burjuvazinin sermeye desteği ve bunların millî kültüre olan katkıları vardır.