Davut Kılıç
Davut Kılıç

Patriklik 1908 devriminden önce Ermenilerin sadece dini değil siyasal olarak da temsil edildiği makamdı. Hükümet Ermenilerle ilgili bütün tasarruflarını patrikhane aracılığıyla yürütüyordu. Ancak II.Mesrutiyetin ilani ile Ermeni siyasi partileri yasallaşmiş durum değişmişti. Osmanlı Ermenilerinin yönetimi partilerin eline geçmişti.

Davut Kılıç
Davut Kılıç

XVIII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti'nin içişlerine müdahale maksadıyla batılı devletlerin başlattığı azınlıkları himaye politikasına en çok muhatap olan unsurun başında Gregoryen Ermeniler gelir. Önce Fransa ve Vatikan'ın çabalarıyla Katolik Mezhebi, sonrasında da Ingiltere ve Amerika'nin gayretleriyle Protestanlık Mezhebi, Gregoryen Ermeniler arasında taraftar

buldu. Osmanlı topraklarına yönelik politikalarını surdurmek icin Rusya da Eçmiyazin Kilisesi vasıtasıyla Osmanlı Ermenileri üzerinde yürütülen misyoner faaliyetlerine karşılık Gregoryen Ermenileri desteklemek durumunda kaldı.

Davut Kılıç
Davut Kılıç

Orhan Gazi 1326 yılında Bursa'yı Osmanlı Devleti'ne payitaht yaptığında başta Kütahya'daki Ermeni dini merkezi ve başındaki lider olmak üzere Eğin, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Van, Sivas, Divriği, Diyarbakır, Kayseri ve Konya'da dağınık topluluklar halinde yaşayan Ermenilerin bir kısmını Bursa'ya getirdi.

Davut Kılıç
Davut Kılıç

İstanbul Ermeni Patrikliği, kilise hiyerarşisine göre piramidin en altında yer alır. Ancak saltanat merkezinde bulunduğu için uzun dönem diğer Ermeni dini merkezleri Osmanlı Devleti ile olan münasebetlerini patrikhane vasıtasıyla yürütmek durumunda kaldıklarindan dolayı ayrı bir önemi vardır. Bu dini merkezler önem derecelerine göre şöyle sıralanır,Eçmiyazin

Katoğikosluğu, Sis Katoğikosluğu, Ahtamar Katoğikosluğu, Kudüs Patrikliği, Istanbul Ermeni Patrikliği

Davut Kılıç
Davut Kılıç

Gregoryen Ermeni Kilisesinde günlük ibadetler her sabah ve akşam kilisede ruhban gözetiminde yerine getirilir. Yapılan bu ibadetler ilahi sırra tahsis edilir. Cemaat mensubu bir kimse için yapılması gereken ibadetleri yerine getirmediği takdirde günah sayılacak emir ve zorunluluk yoktur. Kilise faydalı olan şeyleri tavsiye etmekle yetinir. Bundan dolayı Ermeni Kilisesine göre dini

kuralların ihmal edilmesinde günah işlenmiş sayılmaz.

Davut Kılıç
Davut Kılıç

Kendi inançlarını kadim ve apostolik karakter taşıdığını savunan Ermeni Kilisesi, Hıristiyan dünyasında ortaya çıkan ayrılığın bir neticesi olarak bundan sonra Batı'da Gregoryan Ermeni Kilisesi adı ile anılmaya başlanacaktır. Gelişmelerden rahatsız olan Bizans Imparatorlari ve Ortodoks ruhban sınıfı asimilasyon politikalarının gereği olarak sadece Ermeniler

arasındaki feodal aileleri ortadan kaldırmakla yetinmeyip Ermeni Kilisesinin otonomisini de yok etmeye kalkıştı. Patriklerin, imparatorları tahrik etmesiyle uzun dönem Ermeni Kilisesine ve mensuplarına dini baskılar yapıldı. Kendi inançlarını benimsetmek ve Rumlaştirmak maksadıyla kiliseleri yakıp yıkıldı. Ermeni toplumu sürgün edildi.

Davut Kılıç
Davut Kılıç

Ermenilerin arasına Hıristiyanlığın girmesi onları yavaş yavaş Zerdüştilikten uzaklaştırdı. Ermenistan'da eski Zerdüşti mabetlerin toprakları yeni Hıristiyan kiliselerine devredildi ve her tarafa tahta haçlar dikildi. Eski tapınaklar yıkıldı ve yerlerine kilise yapıldı. Ancak bu gelişmeler pek kolay olmadı. Korkunç çatışmalara ve çok kanun akmasına neden oldu.

Böylece Partlı Kirkor Ermenistan bölgesindeki farklı etnik unsurlara mensup insanları Hıristiyanlık ortak paydası altında cemaat hüviyetine kavuşturdu.