Necef Bey Vezirov
Necef Bey Vezirov

Ay ağalar, qulaq verin ərzimə,
Sizlərdən elərəm bu iltiması.
Cəhd eləyin dünyayə bənd olmayın,
Heç kimə olmayıb dünya vəfası.

Allanma dünyanın mülkü malına,
Nə qədər çox olsa, çoxdur cəfası.
İnsanın ziynəti elmdir, ədəb,
Nə xirqəsi xəzdən, tirmə libası.

Münif Paşa
Münif Paşa

Sadeleştirilmiş metin:
§82 Hürriyetin tarihi: (Eski zamanda hürriyetin hakikatini, aslını, faydalarını ve önemini ve insanın gelişimine olan olumlu etkilerini gereği gibi bilmezlerdi; o vakitler bir kişisel hürriyet ve bir de siyasi hürriyet olduğu bilinirdi.

O vakitler [124] asıl gaye hükümet olup bireyler onun gereklerinden sayılır, yani kişiler devlet

için yaradılmıştır zannedilirdi; Romalılar da bu inançtaydı, yani toplumdan maksat bireylerin mutluluk ve esenliği olmayıp ancak güç, büyüklük, şan ve şeref sahibi bir hükümetin varlığıdır ve bütün halk bu amacın desteklenmesi için bir araç hükmündedir (sanardılar).

Halbuki toplum olmakla istenen, bireylerin esenliği ve mutluluğu ile maddi ve manevi

gelişme ve ilerlemeleri olup, hükümetin de toplumun esenliği ve mutluluğu için gerekli olan şeyleri üretmek, yani halkın kamu yararı ve özel yarar diye ikiye ayrılan yararlarından en önemlisi olan kamu yararının sağlanması, üretimi ve tamamlanması için oluştuğu ve kurulduğu sonraları layıkıyla anlaşılmaya başlanmıştır.

Hatta Şeyh Sadî koyun çoban

için değildir, aksine çoban koyuna hizmet içindir anlanuna gele ”Gusfend berây-i çübân nist belki çübân berây-i hidmet üst" diye meşhur beytiyle bu gerçeği ifade etmiştir.

Orjinal metin: 82 Hürriyyetin târîhi: (Eski zamânda hürriyyetin hakîkat ve mâhiyyetini ve menâfi' ve ehemmiyyetirıi ve terakkiyât-ı insâniyyede olan hüsn-i te’sîrâtını gereği

gibi bilmezler idi; o vakitler bir hürriyyet-i şahsiyye ve bir de hürriyyet-i siyâsiyye olduğu ma’lum idi; ol vakitler [124] asıl maksüd olan hükümet olub efrâd onun levâzımından ’add olunur, ya’nî eşhâs devlet içün yaradılmışdır zann edilir idi; Romalılar da bu i’tikadda bulunurlar idi, ya'nî hey’et-i ictimâ’iyyeden maksad efrâdın sa'âdet ve selâmeti

olmayıb ancak kudret ve şevket ve şân ve şeref sâhibi bir hükümetin vücüdudur ve bütün halk bu maksadın tervîcine âlet hükmündedir zu'munda idiler; hâlbuki hey'et-i ictimâ’iyyeden maksad efrâdın selâmet ve sa’âdet hâli ve terakkiyât ve tevessü’ât-ı mâddiyye ve ma’neviyyesi olub hükümet dahi hey'et-i ictimâ'iyyenin selâmet ve sa’âdet hali esbâbının

husülü, ya’nî halkın mesâlih-i ’umümiyye ve mesâlih-i husüsiyye deyu ikiye münkasım olan mesâlihinden en mühimmi olan mesâlih-i 'umümiyyesinin tesviye ve istihsâl ve istikmâli içün teşekkül ve te'essüs ettiği sonraları lâyıkıyla anlaşılmağa başlamıştır; hattâ Şeyh Sa'dî koyun çoban için değildir, belki çoban koyunun hidmeti içündür mâilinde olan

”Gusfend berây-i çübân nist belki çübân berây-i hidmet üst" beyt-i meşhüruyla bu hakikati ifâde eylemişdi.

Arif Aliyev
Arif Aliyev

Tarixin məşhur 10 yanlışı:
1.Tarixdə "monarxiya" yəni qadın xətli nəsil dövrü olmayıb.
2.Nyutonun başına heç vaxt alma düşməyib.Nyuton "cazibə qüvvəsi"ni alma yanına düşəndə aşkar edib.
3.Homer heç vaxt kor olmayıb.Bunu əsərlərindəki təsvirlər,tapılan heykəl və pul sikkələr sübut edir.
4.Amerikanı Kolumb kəşf etməyib.

5."Yüzillik müharibə" 100 il yox,116 il davam edib.
6.Bumeranq Avstraliyada kəşf olunmayıb.Avstraliyadan öncə Hindistanda, Braziliyada,Uralda, Skandinaviyada bumeranqlardan istifadə olunubmuş.
7.Misir hökmdarları "firon" deyil,"nebtaui" yəni"2 torpağın sahibi" titulunu daşıyırdılar.
8.kleopatranın hazırlanan 3d maketlərində gözəl olmadığı aşkar

olunub.Kleopatra sadəcə ağıll,mədəniyyətli və üstün danışıq qabilliyyətli olub.
9.Şerlok Holmsun heç bir kitabında "Elemantardır,Vatson" ifadəsi işlənməyib.Bu sadəcə film rejissorlarının ideyası olub.
10."Çörək tapmırlar,pirojna yesinlər" ifadəsi olmayıb və fransız inqilabında istifadə olunmayıb.İnqilabçılar şahzadəni pisləmək üçün bu

ifadəni onun adından yayıblar.
Siz isə tariximizi olduğu kimi gələcəyə çatdırın.